- Joined
- Sep 19, 2016
- Posts
- 3,577
- Reaction
- 7,227
- Points
- 2,575
TALAGA bang napatunayan ng mga siyentipiko at mga kritiko ng Bibliya na ang Bibliya’y maraming kamalian at guniguni lamang? Bago mo tanggapin na kanilang talagang napatunayan, tandaan na bagaman maraming iskolar ang naghaharap ng kani-kanilang opinyon sa isang paraang positibo at may autoridad, hindi sila laging tama. Kadalasan ang kanilang mga ideya ay nakasalalay sa mahihinang pundasyon.
Nakapagdududang mga Pala-palagay
Bilang halimbawa ng isang may autoridad kung pakikinggan na pangungusap ng isang kritiko ng Bibliya, pag-isipan ang sinabi ni S. R. Driver tungkol sa aklat ng Daniel. Naaayon naman sa tradisyon, na ang aklat na ito’y itinuturing na isinulat ni Daniel mismo sa Babilonya noong ikaanim na siglo B.C.E. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Subalit sinasabi ni Driver na ito’y isinulat sa petsang lalong huli kaysa nasabing petsa. Bakit? Ang isang “patotoo” na iniharap ay dahil sa may mga salitang Griego ang aklat, at ang sabi ni Driver: “Ang mga salitang ito, masasabi nating may pagtitiwala, ay maaaring hindi ginamit sa Aklat ni Daniel maliban na kung ito’y isinulat pagkatapos na lumaganap ang impluwensiyang Griego sa Asia sa pamamagitan ng pananakop ni Alejandrong Dakila.” Ang mga pananakop ni Alejandro ay nangyari noong mga 330 B.C.E.
Ang pangungusap ni Driver ay hindi hihigit diyan ang pagkapositibo. Gayunman, upang suhayan iyon, ang kaniyang binabanggit ay tatatlo lamang mga salitang Griego, na pawang mga pangalan ng mga instrumento sa musika. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Yamang ang mga Griego’y nagkaroon ng matalik na pakikipag-ugnayan sa kanlurang Asia maaga sa naisulat na kasaysayan, papaano ngang ang sinuman ay makatuwirang makapagsasabing ang mga instrumento sa musika na may mga pangalang Griego ay hindi ginamit sa Babilonya noong ikaanim na siglo B.C.E.? Anong hina ng batayan sa paghaharap ng mga katanungan tungkol sa panahon at manunulat ng aklat ni Daniel!
Ang isa pang halimbawa ay ang pakikitungo sa unang limang aklat ng Bibliya. Naaayon sa tradisyon, sinasabing ang kalakhang bahagi ng aklat na ito ay isinulat ni Moises humigit-kumulang 1500 B.C.E. Gayunman, sinasabi ng mga kritiko na sila’y nakakakita ng iba’t ibang istilo ng pagkasulat sa mga aklat. Gayundin, kanilang pinapansin na ang Diyos kung minsan ay tinutukoy sa kaniyang pangalan, na Jehova, at kung minsan ay sa Hebreong salita na katumbas ng “Diyos.” Para sa gayong mga obserbasyon kanilang nahihinuha na ang mga aklat na ito ng Bibliya ay talagang mga dokumentong pinagsama-sama at isinulat sa iba’t ibang panahon at isinaaklat pagkatapos ng 537 B.C.E.
Ang teoryang ito ay malaganap na pinaniniwalaan, gayunman ay walang sinumang nagpaliwanag kung bakit ang Maylikha ay hindi maaaring tukuyin ni Moises na Diyos at gayundin Jehova. Walang sinumang makapagpatotoo na siya’y hindi makasusulat sa iba’t ibang istilo kung siya’y nakikitungo sa iba’t ibang paksa, sumusulat sa iba’t ibang panahon sa kaniyang buhay, o gumagamit ng maagang mga mapagkukunan ng ulat. Isa pa, gaya ng sinabi ni John Romer sa kaniyang aklat na Testament—The Bible and History: “Ang isang mahalagang pagtutol sa buong pamamaraang ito ng pagsusuri ay na hanggang sa araw na ito walang isa mang piraso ng sinaunang teksto ang natuklasan upang magpatunay sa pag-iral ng teoretikal na mga hibla ng iba’t ibang teksto na gustung-gusto ng modernong mga iskolar.”
Ang isang saligang pala-palagay ng maraming kritiko ng Bibliya ay ipinaliliwanag ng McClintock and Strong’s Cyclopedia: “Ang mga nagsusuri . . . ay nagsisimula sa palagay na ang mga pangyayari sa kasaysayan na nasa likod ng mga pagsasalaysay ay pulos natural na mga pangyayari, ang kalikasa’y nahahawig sa mga iba pang pangyayaring alam natin. . . . Tinutukoy ba ng isang manunulat bilang katotohanan ang isang pangyayaring labas sa nasasaklaw ng kilalang mga batas ng Kalikasan? Kung gayon . . . ang umano’y pangyayari [ay] hindi nangyari.”
Sa gayon, marami ang may palagay na hindi nangyari ang mga himala, yamang ang mga ito ay labas sa nasasaklaw ng kilalang mga batas ng kalikasan. Sa katulad na paraan, ang pangmahabang-panahong mga hula ay tiyak na imposible, yamang hindi nakikita ng mga tao ang malayong hinaharap. Ano mang himala ay tiyak na isang alamat o isang kuwento. Ano mang hula na malinaw na natupad ay tiyak na isinulat pagkatapos na ito’y matupad.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. Sa gayon, ang iba’y nangangatuwiran na ang mga hula ng aklat ni Daniel ay natupad noong ikalawang siglo B.C.E. at samakatuwid ang aklat ay tiyak na isinulat noon.
Ngunit ang ganitong uri ng palagay ay depende sa isang artikulo ng pananampalataya: na ang Diyos ay hindi umiiral, o sakaling siya’y umiiral, siya’y hindi nakikialam sa kasaysayan ng tao. Tiyak, ang buong punto ng Bibliya ay na umiiral ang Diyos at siya’y aktibo sa kasaysayan ng sangkatauhan. Kung ito ay totoo—at ipinakikita ng ebidensiya na ito’y totoo—ang malaking bahagi ng pinagsasaligan ng modernong kritisismo ng Bibliya ay walang kabuluhan.
Naipakita ba ng Modernong Siyensiya na Mali ang Bibliya?
Kumusta naman ang sinasabing naipakita ng siyensiya na tayo’y hindi makapaniniwala sa Bibliya? Ang katotohanan ay, pagka ang Bibliya’y bumabanggit ng tungkol sa sinasabi nating siyensiya, malimit na ang sinasabi nito ay hindi lihis sa itinuturo ng modernong mga siyentipiko.
Halimbawa, ang Bibliya’y nagbibigay ng lubhang praktikal na mga utos tungkol sa kalinisan at mga sakit na nakahahawa. Ang aklat na Manual of Tropical Medicine ay nagkukomento ng ganito: “Walang sinumang hindi hahanga sa mga utos tungkol sa pag-iingat ng kalinisan noong panahong Mosaiko. . . . Totoo naman na ang pag-uuri-uri ng mga sakit ay simpleng-simple—[samakatuwid nga] sa malulubhang sakit, tinatawag na ‘salot’; at talamak na mga karamdaman, at ang iba’y may kinalaman sa diperensiya sa balat, tinatawag na ‘ketong’—subalit ang lubhang mahihigpit na mga batas sa pagkukuwarentenas ay malamang na nakapagdulot ng malaking kabutihan.”
Pag-isipan din ang pangungusap ng Bibliya: “Lahat ng mga ilog ay humuhugos sa dagat, gayunma’y hindi napupuno ang dagat. Sa dakong hinuhugusan ng mga ilog, doon din nagsisihugos uli ang mga yaon.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Ito’y mistulang paglalarawan ng siklo ng tubig at masusumpungan sa mga aklat-aralan sa ngayon. Ang mga ilog ay naghuhuho ng tubig sa dagat, na kung saan ito’y nagiging singaw at sa anyong mga ulap ay ipinapadpad patungo uli sa itaas ng lupa, upang bumagsak na ulan o niyebe at muling mapabalik sa mga ilog.
Sa katulad na paraan, ang mga konklusyon ng mga siyentipiko na umaangat at umuurong ang mga bundok at na dati ang kasalukuyang mga bundok ay nasa ilalim ng sinaunang mga dagat ay kasuwato ng makatulang mga salita ng salmista: “Ang tubig ay tumatayo sa itaas ng mismong mga bundok. Ang mga bundok ay nagsiakyat, ang mga libis na kapatagan ay nagsibaba—sa dakong itinatag mo ukol sa kanila.”—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
Isang manunulat ang nagpahayag ng kaniyang palagay: “Lahat ng mga manunulat ng Matandang Tipan ay isang patag na plato ang turing sa Lupa, at kung minsan ay tinutukoy nila ang mga pinaka-haliging ipinagpapalagay na suporta nito.” Ngunit, ito ay hindi totoo. Si Isaias ay bumanggit ng “Isa na tumatahan sa ibabaw ng bilog ng lupa.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) At sinabi ni Job tungkol sa Isang ito: “Kaniyang iniuunat ang hilagaan sa pagitang walang laman, at ibinibitin ang lupa sa wala.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Ang paglalarawan sa lupa bilang isang bilog na bagay na nakabitin sa kalawakan at walang nakikitang nakasusuporta ay kung pakikinggan totoong moderno.
Ebolusyon
Kumusta naman ang pagkakasalungatan ng Bibliya at ng teorya ng ebolusyon?You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. Ang The Encyclopædia Britannica ay nag-uulat: “Ang teorya ng ebolusyon ay tinatanggap ng lubhang karamihan ng siyentipikong komunidad.” Subalit ang Bibliya’y nagtuturo sa wikang simpleng-simple na mauunawaan sa isang panahong bago pa sumulong ang siyensiya, na ang buhay ay resulta ng tuwirang paglalang ng Diyos at na ang iba’t ibang uri ng buhay ay hindi resulta ng ebolusyon kundi ang mga ito ay nilalang.—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
Ang mga ebolusyonista ay hindi naiiba sa mga kritiko ng Bibliya. Sila’y may matitibay na kombiksiyon at nagpapahayag ng kanilang sarili nang may autoridad. Subalit ang ilan ay may sapat na katapatan upang tanggapin na ang teorya ng ebolusyon ay may mga kahinaan. Isa sa kanila ang nagsabi: “Ang modelo ni Darwin ng ebolusyon . . . , palibhasa unang-una’y isang teorya ng rekonstruksiyon ng kasaysayan, . . . ay imposible na mapatunayan sa pamamagitan ng eksperimento o tuwirang obserbasyon na karaniwan sa siyensiya . . . Isa pa, ang teorya ng ebolusyon ay may kinalaman sa sunud-sunod na namumukod-tanging mga pangyayari, ang pinagmulan ng buhay, ang pinagmulan ng talino at iba pa. Ang pambihirang mga pangyayari ay hindi nauulit at hindi maaaring daanin sa anumang uri ng eksperimentong pagsusuri.” (Evolution: A Theory in Crisis, ni Michael Denton) Ang tinutukoy ng isa pa ay “ang katotohanan ng ebolusyon.” Gayunman, kaniyang binanggit ang isang pangunahing kahirapan sa pagpapatotoo sa “katotohanan” na ito: “Kung hahanap ka ng mga koneksiyon sa mga pagitan ng mga pangunahing grupo ng mga hayop, talagang wala kang makikita.”—The Neck of the Giraffe, ni Francis Hitching.
Gaano Kaya ang Alam Nila?
Ang karamihan ng ebidensiya sa ebolusyon ay inihaharap ng mga teologo at paleontologo—mga siyentipikong nag-aaral ng sinaunang kasaysayan ng lupa. Ang mga problemang napapaharap sa mga siyentipikong ito ay hindi napapaiba sa mga problemang napapaharap sa mga astronomo. Sa tulong ng iba’t ibang uri ng mga instrumento, tinitingnan ng mga astronomo ang radyasyon na dumarating sa pagkalalawak na mga distansiya galing sa mga bituin, planeta, galaxy, at napapaibang mga paglalang na tulad baga ng mga quasars. Kanilang sinasamantala ang karamihan ng impormasyon na maaaring makuha, at sila’y bumubuo ng mga teorya tungkol sa malalalim na mga bagay na gaya ng kalikasan ng mga bituin at ng pinagmulan ng uniberso. Pambihirang nagkakaroon sila ng pagkakataon na suriin ang kanilang mga teorya kung ito’y wasto, ngunit pagkatapos, kanilang natutuklasan ang mga ito na kapus na kapos o talagang maling-mali.
Ang astronomo sa radyo na si Gerrit Verschuur ay sumulat: “Ang kamakailang pagsusuri sa mga planeta sa E.U. ay nagsiwalat ng isang nakagigitlang pagdarahop sa tunay na kaalaman tungkol sa mga bagay sa cosmos. Sa pagdating sa itaas, ang Mars ay lumalabas na totoong naiiba sa anuman na ating maguniguni buhat sa lupa. . . . Walang astronomo na umaasang ang mga bigkis ng Jupiter ay may gayong di-kapani-paniwalang kayarian . . . Ang Saturn ang nagbigay ng pinakamalaking sorpresa nang sa pamamagitan ng mga kamera ng Voyager ay nakakita ng mistulang tinirintas na mga anilyo, mga buwan na mistulang mga palakang naglulundagan at mahigit na 1,000 maliliit na mga anilyo. . . . Ang totoo tungkol sa kalawakan ay waring totoo rin tungkol sa mga specimen sa laboratoryo na kinunan ng larawan na patuloy na pinalalaki. Ang bawat malapitang pagtingin ay nagpapakita ng lubusang di-inaasahang impormasyon na pinagtatakhan natin at binabago ang ating dating paniwala.”
Ang mga geologo, paleontologo, at iba pa na nagbibigay ng karamihan ng “patotoo” ng ebolusyon, tulad ng mga astronomo, ay interesado sa mga pangyayari at mga bagay na totoong malayo pa—hindi sa distansiya kundi sa mga taon. Kung papaanong ang mga astronomo ay umaasa ng kanilang impormasyon buhat sa madilim na radyasyon na nanggagaling sa mga distansiyang imposibleng gunigunihin, ang mga iba pang siyentipikong ito ay napipilitang umasa sa mga bakas na nakatawid hanggang sa ngayon sa di-sinasadyang pangyayari tungkol sa malaon nang lumipas na kasaysayan ng ating planeta. Di-maiiwasan, tulad ng mga astronomo, sila ay tiyak na mali sa marami sa kanilang mga konklusyon.
Makapaniniwala Ka ba sa Bibliya?
Kung gayon, ang mapag-isip na mga tao ay hindi kinakailangang madaig ng sindak sa opinyon ng mga iskolar at maniwalang hindi ka makapaniniwala sa Bibliya. Gayunman, ito sa ganang sarili ay hindi nagpapatunay na ikaw ay maaaring maniwala rito. Tungkol diyan, kailangang gawin mo ang hindi ginagawa ng marami sa mga kritiko ng Bibliya—buklatin ang Bibliya para sa iyong sarili, at basahin ito nang may bukás na kaisipan. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Mga ilang taon na ngayon, isang scriptwriter na Australyano, na dati’y isang kritiko ng Bibliya, ang nagtapat ng ganito: “Unang pagkakataon sa aking buhay na ginawa ko ang normal na unang tungkulin ng isang reporter: sinuri ko ang aking mga impormasyon. . . . At nagulantang ako, sapagkat ang aking binabasa [sa mga ulat ng Ebanghelyo] ay hindi alamat at hindi kuwentong ginawang parang natural. Iyon ay pag-uulat ng isang reporter. Una at segunda-manong pag-uulat ng bukod-tanging mga pangyayari. . . . Ang pag-uulat ng isang reporter ay may lasa, at ang lasang iyon ay nasa mga Ebanghelyo.”
Ikaw ay hinihimok namin na tumulad sa kaniyang halimbawa. Basahin ang Bibliya para sa iyong sarili. Pagka iyong pinag-isipan ang malalim na karunungan ng Bibliya, ang paraan ng katuparan ng mga hulang ito, at ang nakapanggigilalas na pagkakaisa nito, matatalos mo na ito ay higit pa kaysa isa lamang koleksiyon ng di-siyentipikong mga alamat. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Pagka nakita mo para sa iyong sarili ang paraan ng kung papaano binabago ng karunungang nasa Bibliya ang iyong buhay upang lalong maging mabuti, hindi ka magkakaroon ng anumang duda na ang Bibliya ay Salita ng Diyos. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Oo, makapaniniwala ka sa Bibliya!—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
[Mga talababa]
Maraming mga estudyante ng Bibliya ang naniniwala na ang teoryang ito ay mali, yamang sa Kasulatang Griego, isinulat noong unang siglo C.E., ay nakaulat ang katuparan ng maraming hula ng Kasulatang Hebreo, na ipinakikitang isinulat mga siglo pa ang kaagahan. Halimbawa, ang unang-siglong katuparan ng lahat ng detalye ng You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. ay nakasulat sa Kasulatang Griego o dili kaya’y isinulat ng sekular na mga mananalaysay.
Mahirap para sa mga paleontologo na maunawaan kung ano ang nangyari sa napakatagal nang lumipas gaya rin para sa mga astronomo na maunawaan ang kalikasan ng mga bagay na umiiral sa pagkalayu-layong mga lugar sa kalawakan
Nakapagdududang mga Pala-palagay
Bilang halimbawa ng isang may autoridad kung pakikinggan na pangungusap ng isang kritiko ng Bibliya, pag-isipan ang sinabi ni S. R. Driver tungkol sa aklat ng Daniel. Naaayon naman sa tradisyon, na ang aklat na ito’y itinuturing na isinulat ni Daniel mismo sa Babilonya noong ikaanim na siglo B.C.E. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Subalit sinasabi ni Driver na ito’y isinulat sa petsang lalong huli kaysa nasabing petsa. Bakit? Ang isang “patotoo” na iniharap ay dahil sa may mga salitang Griego ang aklat, at ang sabi ni Driver: “Ang mga salitang ito, masasabi nating may pagtitiwala, ay maaaring hindi ginamit sa Aklat ni Daniel maliban na kung ito’y isinulat pagkatapos na lumaganap ang impluwensiyang Griego sa Asia sa pamamagitan ng pananakop ni Alejandrong Dakila.” Ang mga pananakop ni Alejandro ay nangyari noong mga 330 B.C.E.
Ang pangungusap ni Driver ay hindi hihigit diyan ang pagkapositibo. Gayunman, upang suhayan iyon, ang kaniyang binabanggit ay tatatlo lamang mga salitang Griego, na pawang mga pangalan ng mga instrumento sa musika. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Yamang ang mga Griego’y nagkaroon ng matalik na pakikipag-ugnayan sa kanlurang Asia maaga sa naisulat na kasaysayan, papaano ngang ang sinuman ay makatuwirang makapagsasabing ang mga instrumento sa musika na may mga pangalang Griego ay hindi ginamit sa Babilonya noong ikaanim na siglo B.C.E.? Anong hina ng batayan sa paghaharap ng mga katanungan tungkol sa panahon at manunulat ng aklat ni Daniel!
Ang isa pang halimbawa ay ang pakikitungo sa unang limang aklat ng Bibliya. Naaayon sa tradisyon, sinasabing ang kalakhang bahagi ng aklat na ito ay isinulat ni Moises humigit-kumulang 1500 B.C.E. Gayunman, sinasabi ng mga kritiko na sila’y nakakakita ng iba’t ibang istilo ng pagkasulat sa mga aklat. Gayundin, kanilang pinapansin na ang Diyos kung minsan ay tinutukoy sa kaniyang pangalan, na Jehova, at kung minsan ay sa Hebreong salita na katumbas ng “Diyos.” Para sa gayong mga obserbasyon kanilang nahihinuha na ang mga aklat na ito ng Bibliya ay talagang mga dokumentong pinagsama-sama at isinulat sa iba’t ibang panahon at isinaaklat pagkatapos ng 537 B.C.E.
Ang teoryang ito ay malaganap na pinaniniwalaan, gayunman ay walang sinumang nagpaliwanag kung bakit ang Maylikha ay hindi maaaring tukuyin ni Moises na Diyos at gayundin Jehova. Walang sinumang makapagpatotoo na siya’y hindi makasusulat sa iba’t ibang istilo kung siya’y nakikitungo sa iba’t ibang paksa, sumusulat sa iba’t ibang panahon sa kaniyang buhay, o gumagamit ng maagang mga mapagkukunan ng ulat. Isa pa, gaya ng sinabi ni John Romer sa kaniyang aklat na Testament—The Bible and History: “Ang isang mahalagang pagtutol sa buong pamamaraang ito ng pagsusuri ay na hanggang sa araw na ito walang isa mang piraso ng sinaunang teksto ang natuklasan upang magpatunay sa pag-iral ng teoretikal na mga hibla ng iba’t ibang teksto na gustung-gusto ng modernong mga iskolar.”
Ang isang saligang pala-palagay ng maraming kritiko ng Bibliya ay ipinaliliwanag ng McClintock and Strong’s Cyclopedia: “Ang mga nagsusuri . . . ay nagsisimula sa palagay na ang mga pangyayari sa kasaysayan na nasa likod ng mga pagsasalaysay ay pulos natural na mga pangyayari, ang kalikasa’y nahahawig sa mga iba pang pangyayaring alam natin. . . . Tinutukoy ba ng isang manunulat bilang katotohanan ang isang pangyayaring labas sa nasasaklaw ng kilalang mga batas ng Kalikasan? Kung gayon . . . ang umano’y pangyayari [ay] hindi nangyari.”
Sa gayon, marami ang may palagay na hindi nangyari ang mga himala, yamang ang mga ito ay labas sa nasasaklaw ng kilalang mga batas ng kalikasan. Sa katulad na paraan, ang pangmahabang-panahong mga hula ay tiyak na imposible, yamang hindi nakikita ng mga tao ang malayong hinaharap. Ano mang himala ay tiyak na isang alamat o isang kuwento. Ano mang hula na malinaw na natupad ay tiyak na isinulat pagkatapos na ito’y matupad.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. Sa gayon, ang iba’y nangangatuwiran na ang mga hula ng aklat ni Daniel ay natupad noong ikalawang siglo B.C.E. at samakatuwid ang aklat ay tiyak na isinulat noon.
Ngunit ang ganitong uri ng palagay ay depende sa isang artikulo ng pananampalataya: na ang Diyos ay hindi umiiral, o sakaling siya’y umiiral, siya’y hindi nakikialam sa kasaysayan ng tao. Tiyak, ang buong punto ng Bibliya ay na umiiral ang Diyos at siya’y aktibo sa kasaysayan ng sangkatauhan. Kung ito ay totoo—at ipinakikita ng ebidensiya na ito’y totoo—ang malaking bahagi ng pinagsasaligan ng modernong kritisismo ng Bibliya ay walang kabuluhan.
Naipakita ba ng Modernong Siyensiya na Mali ang Bibliya?
Kumusta naman ang sinasabing naipakita ng siyensiya na tayo’y hindi makapaniniwala sa Bibliya? Ang katotohanan ay, pagka ang Bibliya’y bumabanggit ng tungkol sa sinasabi nating siyensiya, malimit na ang sinasabi nito ay hindi lihis sa itinuturo ng modernong mga siyentipiko.
Halimbawa, ang Bibliya’y nagbibigay ng lubhang praktikal na mga utos tungkol sa kalinisan at mga sakit na nakahahawa. Ang aklat na Manual of Tropical Medicine ay nagkukomento ng ganito: “Walang sinumang hindi hahanga sa mga utos tungkol sa pag-iingat ng kalinisan noong panahong Mosaiko. . . . Totoo naman na ang pag-uuri-uri ng mga sakit ay simpleng-simple—[samakatuwid nga] sa malulubhang sakit, tinatawag na ‘salot’; at talamak na mga karamdaman, at ang iba’y may kinalaman sa diperensiya sa balat, tinatawag na ‘ketong’—subalit ang lubhang mahihigpit na mga batas sa pagkukuwarentenas ay malamang na nakapagdulot ng malaking kabutihan.”
Pag-isipan din ang pangungusap ng Bibliya: “Lahat ng mga ilog ay humuhugos sa dagat, gayunma’y hindi napupuno ang dagat. Sa dakong hinuhugusan ng mga ilog, doon din nagsisihugos uli ang mga yaon.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Ito’y mistulang paglalarawan ng siklo ng tubig at masusumpungan sa mga aklat-aralan sa ngayon. Ang mga ilog ay naghuhuho ng tubig sa dagat, na kung saan ito’y nagiging singaw at sa anyong mga ulap ay ipinapadpad patungo uli sa itaas ng lupa, upang bumagsak na ulan o niyebe at muling mapabalik sa mga ilog.
Sa katulad na paraan, ang mga konklusyon ng mga siyentipiko na umaangat at umuurong ang mga bundok at na dati ang kasalukuyang mga bundok ay nasa ilalim ng sinaunang mga dagat ay kasuwato ng makatulang mga salita ng salmista: “Ang tubig ay tumatayo sa itaas ng mismong mga bundok. Ang mga bundok ay nagsiakyat, ang mga libis na kapatagan ay nagsibaba—sa dakong itinatag mo ukol sa kanila.”—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
Isang manunulat ang nagpahayag ng kaniyang palagay: “Lahat ng mga manunulat ng Matandang Tipan ay isang patag na plato ang turing sa Lupa, at kung minsan ay tinutukoy nila ang mga pinaka-haliging ipinagpapalagay na suporta nito.” Ngunit, ito ay hindi totoo. Si Isaias ay bumanggit ng “Isa na tumatahan sa ibabaw ng bilog ng lupa.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) At sinabi ni Job tungkol sa Isang ito: “Kaniyang iniuunat ang hilagaan sa pagitang walang laman, at ibinibitin ang lupa sa wala.” (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Ang paglalarawan sa lupa bilang isang bilog na bagay na nakabitin sa kalawakan at walang nakikitang nakasusuporta ay kung pakikinggan totoong moderno.
Ebolusyon
Kumusta naman ang pagkakasalungatan ng Bibliya at ng teorya ng ebolusyon?You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. Ang The Encyclopædia Britannica ay nag-uulat: “Ang teorya ng ebolusyon ay tinatanggap ng lubhang karamihan ng siyentipikong komunidad.” Subalit ang Bibliya’y nagtuturo sa wikang simpleng-simple na mauunawaan sa isang panahong bago pa sumulong ang siyensiya, na ang buhay ay resulta ng tuwirang paglalang ng Diyos at na ang iba’t ibang uri ng buhay ay hindi resulta ng ebolusyon kundi ang mga ito ay nilalang.—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
Ang mga ebolusyonista ay hindi naiiba sa mga kritiko ng Bibliya. Sila’y may matitibay na kombiksiyon at nagpapahayag ng kanilang sarili nang may autoridad. Subalit ang ilan ay may sapat na katapatan upang tanggapin na ang teorya ng ebolusyon ay may mga kahinaan. Isa sa kanila ang nagsabi: “Ang modelo ni Darwin ng ebolusyon . . . , palibhasa unang-una’y isang teorya ng rekonstruksiyon ng kasaysayan, . . . ay imposible na mapatunayan sa pamamagitan ng eksperimento o tuwirang obserbasyon na karaniwan sa siyensiya . . . Isa pa, ang teorya ng ebolusyon ay may kinalaman sa sunud-sunod na namumukod-tanging mga pangyayari, ang pinagmulan ng buhay, ang pinagmulan ng talino at iba pa. Ang pambihirang mga pangyayari ay hindi nauulit at hindi maaaring daanin sa anumang uri ng eksperimentong pagsusuri.” (Evolution: A Theory in Crisis, ni Michael Denton) Ang tinutukoy ng isa pa ay “ang katotohanan ng ebolusyon.” Gayunman, kaniyang binanggit ang isang pangunahing kahirapan sa pagpapatotoo sa “katotohanan” na ito: “Kung hahanap ka ng mga koneksiyon sa mga pagitan ng mga pangunahing grupo ng mga hayop, talagang wala kang makikita.”—The Neck of the Giraffe, ni Francis Hitching.
Gaano Kaya ang Alam Nila?
Ang karamihan ng ebidensiya sa ebolusyon ay inihaharap ng mga teologo at paleontologo—mga siyentipikong nag-aaral ng sinaunang kasaysayan ng lupa. Ang mga problemang napapaharap sa mga siyentipikong ito ay hindi napapaiba sa mga problemang napapaharap sa mga astronomo. Sa tulong ng iba’t ibang uri ng mga instrumento, tinitingnan ng mga astronomo ang radyasyon na dumarating sa pagkalalawak na mga distansiya galing sa mga bituin, planeta, galaxy, at napapaibang mga paglalang na tulad baga ng mga quasars. Kanilang sinasamantala ang karamihan ng impormasyon na maaaring makuha, at sila’y bumubuo ng mga teorya tungkol sa malalalim na mga bagay na gaya ng kalikasan ng mga bituin at ng pinagmulan ng uniberso. Pambihirang nagkakaroon sila ng pagkakataon na suriin ang kanilang mga teorya kung ito’y wasto, ngunit pagkatapos, kanilang natutuklasan ang mga ito na kapus na kapos o talagang maling-mali.
Ang astronomo sa radyo na si Gerrit Verschuur ay sumulat: “Ang kamakailang pagsusuri sa mga planeta sa E.U. ay nagsiwalat ng isang nakagigitlang pagdarahop sa tunay na kaalaman tungkol sa mga bagay sa cosmos. Sa pagdating sa itaas, ang Mars ay lumalabas na totoong naiiba sa anuman na ating maguniguni buhat sa lupa. . . . Walang astronomo na umaasang ang mga bigkis ng Jupiter ay may gayong di-kapani-paniwalang kayarian . . . Ang Saturn ang nagbigay ng pinakamalaking sorpresa nang sa pamamagitan ng mga kamera ng Voyager ay nakakita ng mistulang tinirintas na mga anilyo, mga buwan na mistulang mga palakang naglulundagan at mahigit na 1,000 maliliit na mga anilyo. . . . Ang totoo tungkol sa kalawakan ay waring totoo rin tungkol sa mga specimen sa laboratoryo na kinunan ng larawan na patuloy na pinalalaki. Ang bawat malapitang pagtingin ay nagpapakita ng lubusang di-inaasahang impormasyon na pinagtatakhan natin at binabago ang ating dating paniwala.”
Ang mga geologo, paleontologo, at iba pa na nagbibigay ng karamihan ng “patotoo” ng ebolusyon, tulad ng mga astronomo, ay interesado sa mga pangyayari at mga bagay na totoong malayo pa—hindi sa distansiya kundi sa mga taon. Kung papaanong ang mga astronomo ay umaasa ng kanilang impormasyon buhat sa madilim na radyasyon na nanggagaling sa mga distansiyang imposibleng gunigunihin, ang mga iba pang siyentipikong ito ay napipilitang umasa sa mga bakas na nakatawid hanggang sa ngayon sa di-sinasadyang pangyayari tungkol sa malaon nang lumipas na kasaysayan ng ating planeta. Di-maiiwasan, tulad ng mga astronomo, sila ay tiyak na mali sa marami sa kanilang mga konklusyon.
Makapaniniwala Ka ba sa Bibliya?
Kung gayon, ang mapag-isip na mga tao ay hindi kinakailangang madaig ng sindak sa opinyon ng mga iskolar at maniwalang hindi ka makapaniniwala sa Bibliya. Gayunman, ito sa ganang sarili ay hindi nagpapatunay na ikaw ay maaaring maniwala rito. Tungkol diyan, kailangang gawin mo ang hindi ginagawa ng marami sa mga kritiko ng Bibliya—buklatin ang Bibliya para sa iyong sarili, at basahin ito nang may bukás na kaisipan. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Mga ilang taon na ngayon, isang scriptwriter na Australyano, na dati’y isang kritiko ng Bibliya, ang nagtapat ng ganito: “Unang pagkakataon sa aking buhay na ginawa ko ang normal na unang tungkulin ng isang reporter: sinuri ko ang aking mga impormasyon. . . . At nagulantang ako, sapagkat ang aking binabasa [sa mga ulat ng Ebanghelyo] ay hindi alamat at hindi kuwentong ginawang parang natural. Iyon ay pag-uulat ng isang reporter. Una at segunda-manong pag-uulat ng bukod-tanging mga pangyayari. . . . Ang pag-uulat ng isang reporter ay may lasa, at ang lasang iyon ay nasa mga Ebanghelyo.”
Ikaw ay hinihimok namin na tumulad sa kaniyang halimbawa. Basahin ang Bibliya para sa iyong sarili. Pagka iyong pinag-isipan ang malalim na karunungan ng Bibliya, ang paraan ng katuparan ng mga hulang ito, at ang nakapanggigilalas na pagkakaisa nito, matatalos mo na ito ay higit pa kaysa isa lamang koleksiyon ng di-siyentipikong mga alamat. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Pagka nakita mo para sa iyong sarili ang paraan ng kung papaano binabago ng karunungang nasa Bibliya ang iyong buhay upang lalong maging mabuti, hindi ka magkakaroon ng anumang duda na ang Bibliya ay Salita ng Diyos. (You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now.) Oo, makapaniniwala ka sa Bibliya!—You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now..
[Mga talababa]
Maraming mga estudyante ng Bibliya ang naniniwala na ang teoryang ito ay mali, yamang sa Kasulatang Griego, isinulat noong unang siglo C.E., ay nakaulat ang katuparan ng maraming hula ng Kasulatang Hebreo, na ipinakikitang isinulat mga siglo pa ang kaagahan. Halimbawa, ang unang-siglong katuparan ng lahat ng detalye ng You do not have permission to view the full content of this post. Log in or register now. ay nakasulat sa Kasulatang Griego o dili kaya’y isinulat ng sekular na mga mananalaysay.
Mahirap para sa mga paleontologo na maunawaan kung ano ang nangyari sa napakatagal nang lumipas gaya rin para sa mga astronomo na maunawaan ang kalikasan ng mga bagay na umiiral sa pagkalayu-layong mga lugar sa kalawakan